prosody | miscellaneous |
Jhesus Cristz, nostre salvaire, Per salvar nasquet de maire! Salut fes e mandet faire, Car sel que la fai, l'aten. Aisso es grans cortezia Qui salva que salvatz sia: Qui-ls autres a salut guia Venir deu a salvamen. So es: qui la gen faillida Viest e pais e los evida, Sel jorn lor salva la vida E de la mort los defen. Car qui so non lor fazia, Fams e fregz e malautia E dolors los ausiria En aissi, nostre vezen. E cel que ben o vol faire, Can lor ven la pena a traire Salva los e es salvaire, Segon lo mien essien. Per que hom que salut voilha De salut faire no-s tuoilha! E cora que salut cuoilha Semen la primeiramen. Car qui vol cuilhir avena Premieiramen la semena, E qui semena en pena Aquel cueilh en jauzimen. --Aus tu que amas l'anona E deziras la corona Qui so que ama non dona So que dezira non pren. --Aus tu, que as draps e peilhas E vezes de freg vermeilhas Las gens, e claus tas aureilhas A lor votz can-t van queren Tu quers a Dieu mantas cauzas: Fols iest car parlar l'en auzas. Dieus ten sas aurelhas clauzas A ta votz e no t'enten. Ainsso es mesura granda: Qui non fai so que Dieus manda, Que cant el a Dieu demanda, Que si fadi 'eissamen. Dieus nos demanda tot dia Can los paures nos envia, E dis que qui lur daria Demandes seguramen. Ja neguns homs que Dieu creza Non amassara riqueza, Que-l pietatz e-l grineza Li fai despendre l'argen. No-us cuidetz qu'en una plassa Merces ab gran aver jassa, Que l'avers la merce cassa E-l merces l'aver despen. Merces es causa tan larga Que de ben faire no-s targa: Aver e pecatz descarga A son don cominalmen. Merces vol-- e Dieus o manda-- Que hom son aver espanda Lai on es nessieira granda, E Dieus ren l'en per un sen. Dieus comanda c'om entenda Sos comans e que-ls aprenda, E totz sos vezis reprenda Can n'aura conoissemen. C'aisel que lauza folia E non blasma ni castia Malvais faitz ni los desfia Pecc' ab doble failhimen. Per que cascus en sa vida, Mentre que-l clartatz lo guida, De l'obra que l'es cobida Deuria obrar lialmen Car qui fai deslial obra Segon c'a servit s'atroba, E croi guizardon en cobra E'n trai pena lonjamen. --Aus tu, que cantas las messas E que fas a Dieu promessas Si non son sanas tas pessas L'obr'es a ton dampnamen. Qu'aquel que fai sacrifizi No-s tanh que pens nuill mal uizi Ni qu'en aquel poinch se fizi Mas sol el sant sagramen. --Aus tu, que as las grans terras E per plus fas platz e guerras Dels tortz don manias ni ferras Rendras comt'al jutjamen. Pos Dieus t'a donat ton vieure E que cobeitatz t'enieure, Dretz es qu'a turmen te lieure E que-t tola-l remanen. --Aus tu, que tens las bailias E que fas las simonias S'enans la mort no-t castias Pueis no-i as conseguimen. Pueis que ab enjan baileias Ab erguelh et ab enveias Ves enfern cre que sopleias Gar fas l'obra falsamen. --Aus tu, que t'iest fatz legista E tols l'autrui dreg a vista Al partir n'er t'arma trista, S'as forjujada la gen. Pueis que dizes que dreg sabes E per cobeitat t'entrabes, En ifern crei que-t sotzsables Plus c'om que dreg non enten. --Aus tu, que gleiza governas E cobeitas e chaupernas L'autrui dreg del tot t'enfernas Si caritatz no-t defen. E si a tort escumenjas, De tu meteis cre que-t venjas, Que non tainh las gens destrenjas Mas tan can razos consen. Qu'aquel sec via segura Qu'en totz sos fatz met mesura, Car caritatz e drechura Lo condui a salvamen. --Aus tu, que donas mezinas E que jutjas las orinas Si tas obras no son finas, A tort gazainhas l'argen. Pueis que sabes de fizica E non prezas una fica Que-l bes t valh'e-l mals te gica, Ta fals'obra te sobrepren. --Aus tu, qu'en orde t'apaissas E-t sojornas e t'engraissas Pertz te si ta regla laissas Ni fas fol captenamen. Pus qu'a Dieu son vot non tenes E qu'en tos faitz lo malmenes Dreitz es qu'a la mort o penes Si tot estas en coven. --Aus tu, que fas toltas, tailhas E-ls tieus confons e trebailhas Las non pensas doncx que failhas Si no'n fas esmendamen Tu failhes en mantas guizas Car tols als tieus ni-ls traspizas E si tant es c'ara'n rizas Encar n'auras marrimen. --Aus tu, que tens compras, vendas Falsas, caresm'e calendas Tan qu'en aquel fag entendas T'arma enferna-s e ven. Pus que tos vezis enganas. Ab fals pes, ab falsas canas, Dieus te met ab las soanas Con fals denier c'om nonpren. --Aus tu, que dizes lauzenjas E que de mal dir desrenjas Fort failhs si las gens blastenjas Estiers per castiamen. Car si'n mal dir te confortas, Fas que fols, si be-t deportas, Que non tanh las gens remordas, Car peccas i mortalmen. --Aus tu, que trop voles beure E la nueg te colguas ieure Tro-l dema non yest deslieure Que as begut eyssamen. E cant as la testa armada De vil cor e la levada Mot yest en fola balada, Qu'escarnisson t'en la jen. --Aus tu, que trop te enfrunas De manjar e pauc enduras Si'n est segle non dejunas L'autre-t deu far espaven. Car qui'n manjar non met tempre E fai son dieu de son ventre Dregz es que Dieus deseguentre Lo laisse al jutjamen. --Aus tu, que toles ni enblas Las, con de paor non tremblas Can prens l'autrui que no-l rendas Mot as malvais ardimen. Car erguelh fas e sobreira Don t'arma sec avol feira E-l cors, si es qui-l n'enqueira, Pot n'esser pendutz al ven. --Tu, qu'en azultrar entendes E gardas que no t'esmendes, Pels crois delietz qu'i-t consentes Seras punitz malamen. Pos qu'en peccat te deleitas E ton criator despeitas, Aujas cal logier n'enpleitas: Dolor, pena e turmen. --Tu que renhas ab uzura, Metes Dieu a no m'en cura, Que so que-l gens paur'endura Manjase e beves soven, Pensa-t doncx, quan l'autrui brostas --Ab grans tortz, ab cortas sostas-- C'uns jorns ve que so c'ajostas Ira tot cominalmen. Aquel jorns deu far fereza A sels que an cobezeza, Car moble d'un engaleza Auran li paure e-il manen. Aquel jorns es de cossire Can Dieus trac per nos martire, E-l jorns c'om mor, al ver dire, C'abdui portan espaven. E si d'aquestz dos membrava Az hom e el en pensava La vertat ni pueis peccava Be-l tenretz per negligen. --Aus tu, quez as ren destruchas Las monedas que trabuchas, Per un denier que n'estuchas En tols x a l'autre gen Sitot ho fas a presensa E no prenes penedensa Tu cairas en la sentensa De Dieu pair'omnipoten. Non par c'aia de Dieu cura Ni c'ame fe ni drechura Qui franh la leial mesura E la malvaiza consen. --Aus tu, que siest laoraire E que siest malvais bolaire Plus lag falhes c'autre laire Si mens terras ni renden. Car si l'autrui dreg cobeitas E laissas las vias dreitas, Pertz ti e plus non espleitas Car tot ira soptamen. Aus tu, que tos jornals loias E pueis del obrar t'enoias A la mort ere que t'en coias S'as falsat ton covinen. C'us quecs segon sa manieira Deu far obra drechurieira E si sec aital carieira Pot vieure alegramen Car sel que-l ben e-l mal pasta D'aquel hom mais l'obra tasta: Pero-l bens creis e-l mals gasta, E pot chauzir qui ben pren. Car Dieus nos mostr'e'ns ensenha C'on ab vertat se captenha E qu'a cadaun sovenha Cal son li sieu mandamen. Doncx pensa ti tas fazendas E fai de tos tortz esmendas E non cobeitar grans rendas Ni-ls bens d'aquest mon dolen. Car renda ni manentia Ni tot quant es ni ja sia Non val ren ses la paria Del rei pair' omnipoten. Doncx pos las vanitatz vezes D'aquest mon, per que non crezes Aquel que fo mortz e prez es Pel nostre deliuramen Qu'el te mostra doas vias. E potz chauzir, se vezias, E si la meillor non trias Ta clartatz no-t val nien. Doncx ben hiest fols si non gardas, Cant t'apasticas ni-t lardas, Que tu mezeuses non t'ardas Ni-t metas el fuec arden. Tu que-ls deleitz del mon voles, Homs o femn'e ren no-t doles De tos tortz, cor que trascoles Auras ir'e marrimen. Pensa-t doncx, can ti sojornas, Don moguis ni on que tornas, Cum sobremal t'arm' enfornas En trebaill et en turmen. Mas cobreras si-t castias, Sol dezesperatz no sias, Que Dieus ti vol si-l volias E as mot bon partimen. E pos ta patz podes faire, Que atendes doncx, pecaire Que-lmort z no-t sostara gaire Anz te penra soptamen. Estai doncx en penedensa Et aias ferma crezensa E reten en sovinensa Sel que-t formet de nien. Dieus te fes a sa semblansa! Membre-t doncx la cros e-l lansa E-l trebaill e-ill malanansa Qu'el trais pel tieu garimen. Las ben mot ti pot retraire Le senhers qu'es caps e paire Que dels tiens tortz fo penaire E sofri mor e turmen. Pensa-t doncx en ton coratge, Mentre que hiest el passatge, Pos per te mes tan car gatge, Que segas son mandamen. Dieus non vol sias toleire E vol crezas ton preveire Que-ils bens que-t mostra deus creire Senes tot corrompemen. Aias merce e largueza E renha ab leialeza E gurp tort e avareza E tot fals perpauzamen. Et apres, s'en aissi renhas, Ni tant en tos faitz t'estrenhas, Segurs siest c'a la mort venhas Ves Jhesu Crist que t'aten. Preguem doncx Dieu, que-ns apana E pres per nos carn humana, Que-ns don far via sertana Com tengam ves lui breumen. E preguem sa dousa maire Que-ns razone e-ns esclaire Ab son filh e ab son paire, Tan per que siam jauzen. E tug digam, en amen, Grasias al seinhor valen, Que el nos gart del tormen D'enfern orible e puden: Amen. |